"Á meðan við getum ekki einu sinni greitt vextina með okkar sjálfsaflafé þá versnar staðan stöðugt." "Við borgum ekki með "vergri landsframleiðslu" heldur með tekjuafgangi."

Frá Elíasi Péturssyni:

Mín skoðun er orðin sú að árin fyrir hrun höfum við lent í klóm efnahagslegra glæpamanna sem skuldsettu okkur upp fyrir öll rjáfur með það eitt að markmiði að hagnast persónulega án alls tillits til lands og þjóðar, glæpamanna sem fengu að valsa um hagkerfið í skjóli stjórnvalda, embættismannakerfis og fjölmiðla. Endalaust klúður og yfirklór embættis- og stjórnmálamanna í aðdraganda og kjölfar þess algjöra hruns efnahagslífs þjóðarinnar skipti miklu, en breytir þó engu um það að sökin liggur að mestu hjá glæpamönnunum.

Glæpamönnum sem núverandi og fyrrverandi ríkisstjórn virðast lítinn áhuga hafa á að nálgast og hegna fyrir þeirra fólskuverk gegn hagkerfinu og þjóðinni. Einnig er orðið augljóst, eins og áður sagði, að við eigum enga vini í þjóðunum í kringum okkur, sem er sennilega ekkert skrýtið m.v. hvernig stjórnmála-, hringrásar-, útrásar- og embættismenn höguðu gerðum sínum og málflutningi.

Þó svo að staðan nú sé erfið og „vinaþjóðir“ okkar tuddist á okkur og hóti öllu illu þá er ég sannfærður um að betra er að fella ábyrgðina eða skilyrða mjög. Og segja svo umheiminum satt um þá staðreynd  að við getum ekki að óbreyttu greitt af skuldbindingum okkar, sanngjörnum eða ekki. Hinn möguleikinn, þ.e. að skrifa undir samning sem við getum ekki og í raun ætlum ekki að standa við er á allan hátt óásættanlegur. Að ekki sé talað um í ljósi nýliðinnar sögu endalausrar lántöku íslenskra fjárglæframanna, hegðunar og athafna lítils hóps „skuldasnillinga“ sem var og er að mínu mati glæpsamleg á alla sanngjarna mælikvarða laga og siðferðis.

Er verið að setja okkur á hliðina? Kannski fólk ætti aðeins að setjast niður og skoða hvert stefnir?

Mín sannfæring er að við getum ekki greitt skuldir okkar og skiptir þá engu hvað okkur langar að gera eða hvað er sanngjarnt gagnvart fólki sem á um sárt að binda vegna „snillinganna okkar“.

Skoðun minni til stuðnings vil ég nefna eftirfarandi punkta:

Frá því 1945 höfum við að meðaltali verið með neikvæðan viðskiptajöfnuð, s.s. við höfum ætíð eytt meiri gjaldeyri en við höfum aflað allt frá stríðslokum.

o   Þetta þýðir að við þurfum að taka lán til þess að borga vexti og afborganir um ókomna og fyrirsjáanlega tíð.

#        2009 til 2013 þarf ríkið að greiða hátt í 1.100 milljarða og það er fyrir utan afborganir lána fyrirtækja ríkisins, sveitarfélaga, atvinnulífs og einstaklinga.

#        Á næstu 15 árum þurfum við miðað við myndina (sjá mynd 1) að greiða tæpa 3.000 milljarða eða 200 milljarða á ári og aftur er það fyrir utan afborganir lána fyrirtækja ríkisins, sveitarfélaga, atvinnulífs og einstaklinga.

#        Eins og sést á mynd 1 þá er ICESAVE að stórauka framtíðarlántökuþörf okkar og vaxtabyrði.

o   Erum við að veðsetja framtíðina umfram getu?

#        Meirihluta afborgana og vaxta þurfum við að fjármagna með nýjum lánum, sem aftur hækka skuldir og afborganir árin eftir, sem við aftur greiðum með enn meiri lánum o.s.frv. o.s.frv.

#        Allar lausnir dagsins virðast felast í auknum lántökum og von um opnar lánalínur, er það ekki svolítið 2007?

#        Væri ekki betra að horfast í augu við vandann núna og viðurkenna vanmátt okkar til endurgreiðslu allra þessara lána?

Mynd 1 (tekin úr Morgunblaðinu). Smellið vinsamlegast á myndina til að sjá hana stærri.

#        Á meðan við getum ekki einu sinni greitt vextina með okkar sjálfsaflafé þá versnar staðan stöðugt.

o   Nú er talað um að erlendar skuldir nemi jafnvel 250 prósent af landsframleiðslu (engar skuldir eru greiddar með landsframleiðslu).

o   Þó við ættum 100 milljarða á ári til greiðslu þá mundi staðan versna um ca 100 til 150 milljarða á ári + fjármögnun á halla næstu ára og vexti af því öllu.

o   Við borgum ekki með „vergri landsframleiðslu“ heldur með tekjuafgangi.

#        Á meðan ríkið er rekið með tapi eða nálægt því þá getum við ekki greitt innlend né erlend lán hvað þá vexti.

o   Það stefnir í 170 til 200 milljarða halla á ríkissjóði 2009.

o   Tekjur ríkisins hafa fallið um 11,5%, jan. til maí 08/09.

o   Útgjöld hafa vaxið um 31,5% á sama tímabili.

§  Vefrit fjármálaráðuneytisins

o   Núna fara ca 25% tekna ríkisins í vaxtagreiðslur.

#        Þeir sem sjá lausnina í ESB og EVRU verða aðeins að hinkra því það þarf meðal annars að uppfylla Maastricht skilyrðin um að skuldir séu undir 60% af vergri landsframleiðslu, hvernig verður það gert?

o    Maastricht-skilyrðin

o  Kostir og gallar upptöku evru sem gjaldmiðils á Íslandi

Mynd 2. Smellið vinsamlegast á myndina til að sjá hana stærri.

o  

Samkvæmt fréttum eru a.m.k 30 ár þar til við uppfyllum þessi skilyrði.

o   Kannski, og sumir halda því fram að til sé eitthvert baksamkomulag um ESB og EVRU:

§  allir stjórnmálamenn sem ég hef talað við þverneita því.

#        Ef við (ríkið, sveitarfélög, atvinnulíf og einstaklingar) ætlum að greiða þessar þúsundir milljarða þá þurfum við að hafa aðgang að þúsundum milljarða í gjaldeyri.

o   Það verður varla gert nema með ævintýralegum höftum á innflutning og jafnvel ríkisstjórnun á útflutningi.

o   Mér sýnist að bara vextirnir séu hærri tala en aflaverðmæti íslenska fiskiskipaflotans upp úr sjó.

o   Útflutningur mun ekki aukast að neinu marki næstu ár þar sem engar alvöru „útflutnings“-lausnir eru í sjónmáli.

#        Atvinnulífið skuldar þúsund og eitthvað milljarða innanlands og erlendis

o   Umtalsverðar fjárhæðir eru til greiðslu á allra næstu árum, s.s. atvinnulífið fer að keppa við ríkið um lánsfé.

#        Og svo framvegis LLLL

Mynd 3. Smellið vinsamlegast á myndina til að sjá hana stærri.

Og eitt að lokum. Það er nokkuð augljóst hvar ríkið þarf að taka sparnaðinn ef mynd 3 er skoðuð: Efstu fjórar súlurnar munu fá að finna fyrir því.

Athugasemdir

[Andri Geir Arinbjarnarson, 9.7.2009 kl. 20:07]

Góð samantekt.  Vandamálið er að útlendingar hafa fjármagnað okkar velferðakerfi síðustu 60 árin eins og þú bendir á.  En nú er ballið búið.  Það skiptir litlu máli hvort við skrifum undir eða ekki,  erlendir sparifjáreigendur standa ekki í biðröðum eftir að lána til Íslands og í raun gera hin Norðurlöndin sér grein fyrir því að án ESB aðildar eru litlar líkur að þau fái sín lán greidd til baka.  Eina leiðin er að sníða okkur stakk eftir vexti og skera okkar velferðarkerfi og lífskjör niður í það sem landið gefur af sér.  Þeir sem ekki sætta sig við þessi kjör verða að flytja til annarra landa.  ESB aðild mun hjálpa þegar til lengri tíma er litið og þá sérstaklega þegar meðaltekjur á Íslandi falla niður fyrir meðaltal ESB landanna.  Þá munu alls konar styrkir og hjálp standa okkur til boða.